Poštovani zdravstveni radnici i klijenti, Dom narodnog zdravlja osnovan je daleke 1927. godine.

Od dvije namjenski sagrađene zgrade u kojima su bila smještena tri odjeljenja vanbolničke službe polako se razvijao i širio lepezu svojih usluga. Zaposleni u Domu zdravlja tada su uglavnom brinuli o zdravlju siromašnog, all i srednje imućnog građanstva i, između ostalog, obavljali sistematske preglede djece i omladine.

U periodu poslije I Svjetskog rata razvoj zdravstvenih institucija u Podgorici zavisio je od razvoja institucija na Cetinju, kao sjedištu Zetske banovine. Na Cetinju se 1922. godine osniva stalna Bakteriološka stanica sa posebnom antimalaričnom službom. Naredne 1923. godine u Podgorici je osnovana Antimalarična stanica sa ambulantom, a iste godine i Opšta zdravstvena stanica.

Higijenski zavod, kao institucija od posebnog značaja za razvoj vanbolničke službe na području Crne Gore, na Cetinju se osniva 1927. godine a iste godine u Podgorici počinje razvoj vanbolničke službe. Osniva se Dom narodnog zdravlja, kao stručno administrativna samostalna ustanova sa proširenim djelovanjem rada i zadacima, koji je imao: administrativno računsko, epidemiološko – bakteriološko i ambulantno – polikliničko odjeljenje.

Dom zdravlja je bio smješten u dvije namjenski sagrađene zgrade u kojima su bili obezbijeđeni povoljni uslovi za rad, a pored medicinskog, Dom zdravlja je imao i veoma veliki socijalni značaj.Ambulantno-poliklinička služba pružala je usluge u najvećemdijelu siromašnom, ali i srednje imućnom stanovništvu.Najviše se radilo sa malaričnim bolesnicima, kojih je u tom, vremenu bio veliki broj u bazenu Skadarskog jezera cak i po nekoliko hiljada godišnje. Za epidemiološko – bakteriološku službu to je bilo dodatno opterećenje. Među zaraznim oboljenjima dominirale su crijevne infekcije, dizenterija, tifusi i paratifusi, naročito u ljetnjim mjesecima u periodu pravih tropskih vrućina.

Tuberkuloza se tretirala kao “dodatni” problem (kako je to tada definisano). Zbog loše ishrane i slabih uslova stanovanja, naročito podstanara kojih nije bio mali broj, i visokog rizika prijemćivosti uglavnom je napadala mlade osobe, đake i zanatsku mladež. Školska poliklinika koja se nalazila u sastavu Doma zdravlja imala je trostruku funkciju. Ljekar opšte prakse (izuzev u jednom kraćem periodu – školski ljekar) vršio je preglede oboljele djece i preduzimao liječenje a, uglavnom da bi nadopunili funkciju koju je imala poliklinika u preventivnom radu, povremeno su dolazili specijalisti za očne bolesti i za uho, grlo i nos.

Aktivnosti na sistematskim pregledima u školama obuhvatale su opšte preglede, preglede vida i sluha, a sporadično i preglede zuba. U sklopu preventivnog programa, školska poliklinika obavljala je i obavezne vakcinacije protiv variole (velikih boginja) i difterije.

U tom periodu školske ambulante bile su preokupirane epidemijama morbila, varičele, skarlatine, a ne riietko, posebno u periodima velikih vrućina i difterije, enterokolita, proliva, dizenterije i tifusa. Isto tako, permanentno je bio prisutan i problem malarije.

Na socijalnom planu poliklinike su sprovodile program organizovanja đačkih kuhinja u školama na gradskom području, a djelimično i u većim seoskim školama sa ciljem nadopune deficitarne porodične ishrane. Poliklinika u Podgorici imala je i đačka kupatila, sa posebnom namjenom, kao i istureno kupatilo sa prostorom-ambulantom za sistematske preglede školske djece u Danilovgradu.

U tom periodu, rad školske poliklinike i sprovođenje antimalaričnog i programa na suzbijanju masovnih zaraznih bolijesti i postignuti uspjesi najviše su vezani za ime prim.dr Mihaila Radulovica.

Neophodno je istaći da je u to, periodu, privatna profesionalna djelatnost značajno nadopunjavala funkciju Doma zdravlja, ali ne i bolnice. Domu zdravlja u Podgorici, pripadale su zdravstvene stanice u Danilovgradu i Kolašinu čime je funkcija vanbolničke djelatnosti bila organizovanija i funkcionalnija od bolničke, jer je značajno nadopunjavala njihov rad naročito u laboratoriskoj dijagnostici..

PERIOD NAKON II SVJETSKOG RATA

U periodu poslije II Svjetskog rata Dom zdravlja u Podgorici doživljava svestrani razvoj razvijajući svoju službu pored zaštite djece, školske djece, omladine, radnika i svog građanstva zajedno sa cjelokupnim razvojem zdravstvene službe u Glavnom gradu. Dolazi do modernizacije vanbolničke zdravstvene službe, unapređenja medicinskog rada i osposobljavanja sve većeg broja kadrova za rad u preventivi.

U okviru vanbolničke službe razvija se i zubarska struka na čelu sa stomatolozima i specijalistima za bolijesti usta i zuba, koji su u to vrijeme morali završiti opštu medicinu, a zubni ljekari četvorogodišnje studije.

Nagla industrijalizacija zahtijevala je kompletnu preventivnu zdravstvenu zaštitu radnika, tako da dolazi do značajnog razvoja Službe medicine rada i otvaranja zdravstvenih ambulanti u svim većim preduzećima i ustanovama.

Dom zdravlja dobija veliki značaj u ukupnoj zdravstvenoj zaštiti, a 1963. godine dolazi do udruživanja sa Bolnicom “Dr Vukašin Marković” i Higijenskim zavodom u Medicinski centar Titograd. U periodu do 1969. godine razvoj vanbolničke službe značajno doprinosi ukupnoj zdravstvenoj zaštiti stanovništva. Iste godine, odlukama nadležnih organa Skupštine Narodne Republike Crne Gore dolazi do integracije svih zdravstvenih institucija, pa i Doma zdravlja, prvo u Zavod za zdravstvenu zaštitu, a 1974. godine u Medicinski centar Titograd. Na osnovu ustavnih amandmana i ZUR-a 1976. godine Dom zdravlja se organizuje kao OOUR Vanbolničke službe u sastavu Medicinskog zavoda u Titogradu, a 1984. godine mijenja naziv u OOUR Dom zdravlja Titograd.

Odlukama Skupštine Socijalističke republike Crne Gore 1991. godine zdravstvene ustanove organizuju se kao javne zdravstvene ustanove u državnoj svojini čija je organizacija, rad i poslovanje pod direktnim uticajem republičkih organa uprave, odnosno Ministarstva zdravlja.

U tom periodu dolazi do značajnog napretka zdravstvene zaštite na primarnom nivou, značajnog kadrovskog osposobljavanja, kao i osposobljavanja u pogledu prostora, opreme i uređaja, kako medicinskih tako i drugih neophodnih za savremenu zdravstvenu zaštitu u oblasti primarne zdravstvene zaštite.

Dom zdravlja postaje referentna zdravstvena ustanova primarne zdravstvene zaštite sa znatnim prerogativima naučne baze za razvoj primarne zdravstvene zaštite.

* Period između dva Svjetska rata obrađen je na osnovu knjige ” Zdravstvena služba i zdravstvena kultura Podgorice” autora prim. dr sci med Branislava Pešića.